JERKBAITS

Jerkbaitvissen, het woord was vroeger weinig gekend en nu doet het bij iedere kunstaasvisser wel een belletje rinkelen. Toch is het nog niet aan iedereen besteed. Vaak komt dit omdat je voor deze manier van vissen toch meestal een iets zwaardere werphengel nodig hebt, zeker met wat zwaardere pluggen. De vorige generatie hengels voor deze manier van vissen waren voor ons land dan ook meestal te lomp. Een snoek van tegen de meter kon je er nog gewoon mee binnen takelen. Met de huidige generatie hengels is dit euvel verholpen en is er weer sprake van actief drillen, waardoor ook deze manier van vissen weer populair is.

Wat zijn jerkbaits eigenlijk ? 

Jerkbaits zijn pluggen zonder schoep die met lood verzwaard zijn waardoor ze diep in het water drijven of langzaam zinken. Jerken betekent "rukken" in het Engels, en zinspeelt op de viswijze. De oorsprong van dit kunstaas ligt in Noord Amerika waar ze gebruikt worden voor het vangen van Muskies, het grotere broertje van onze snoek. Ze waren redelijk groot van formaat, tussen de 40 en 120 gram. Maar de fabrikanten hebben mede door het succes van deze viswijze steeds meer lichtere modellen op de markt gebracht van 40 tot 60 gram, meer geschikt voor onze ondiepe wateren, al zijn de zwaardere modellen ook nu nog steeds populair. Wees trouwens niet bang dat je jerkbait te groot is, want ook kleine snoek valt jerkbaits van 80 gram of meer aan.

De hengel

Om dit stuk hout of plastic tot leven te brengen met ritmische halen heb je dan ook een hengel nodig die deze gewichten aankan.  Door de populariteit van deze viswijze heeft ieder merk een uitgebreid assortiment jerkbaithengels met verschillende acties, lengtes, en in alle werpgewichten.
De aankoop van een hengel is altijd een persoonlijke keuze, maar er zijn toch enkele regels waar je moet op letten.
Kleine jerbaits kan je nog vlot vissen met een gewone kunstaashengel. Handig, want niet iedereen vist graag met een reel. Mijn eigen strakke, 2,40 meter lange spinhengel met ongeveer 25 gram werpvermogen voldoet prima om een Rapper te laten zigzaggen.
Wil je echter met zwaardere pluggen vissen of je specialiseren op vissen met jerkbaits, dan kan je niet zonder een gepaste hengel en reel.  
Bedenk van te voren goed met welk kunstaas je wilt gaan vissen en wat het gewicht daarvan is. Het is immer zuur als je een jerkbaithengel koopt met een maximaal werpgewicht van 60 gram als je er achterkomt dat je kunstaas meestal 90 gram is.
De meeste jerkbaits zijn overigens zo tussen de 40 en 60 gram, vooral voor het vissen vanaf de kant. Vis je op groter water of vanaf de boot dan wil je vaak wat verder kunnen werpen en kunnen de gewichten oplopen.
Kies de jerkbait ook steeds qua gewicht passend bij de hengel.
De hengels hebben trouwens meestal een triggergrip zodat je er voor kunt zorgen dat de hengel niet om valt door de reel die bovenop staat bij het vissen.

De lengte en actie van de hengel ?
Met de jerkbait geef je zelf de actie aan het kunstaas door de hengel tikkend te bewegen richting de grond. Wanneer de hengel te lang is raak je de grond en kun je de beweging dus niet goed maken. Daarom raad ik aan om te kijken naar een jerkbaithengel die ongeveer even lang is als dat je zelf bent. Ietsje langer (laat zeggen 20%) kan ook nog wel, maar als je zelf 1,70 meter bent kun je beter geen hengel van 2,40 meter kopen. Let er daarom goed op dat de hengel past bij je eigen lengte en je zult goed kunnen jerken.
Een algemene omschrijving voor een jerkbaithengel zou dan ook als volgt kunnen zijn:
Kort, ongeveer 195 centimeter, strak en moet jerkbaits in het passend gewicht kunnen wegzetten.
Jerkbait hengels vissen super, en bovendien zijn ze prima in te zetten om te
trollen. Ze hebben een strakke blank, met een mooie parabolische actie in de top, wat erg fijn is als je een vis vangt. Het kopschudden van de soms woeste en uit het water springend snoeken, worden hierdoor beter opgevangen, en zo heeft de snoek minder kans om zich los te schudden.
Het handvat moet daarbij kort zijn, zodat hij tijdens het tikken geen lichaamsdelen raakt.
Zonder reel kan je met jerkbaithengels echt niet uit de voeten. Een molen is hiervoor totaal ongeschikt.

Lijn en onderlijn 

Je kan voor het jerken twee soorten lijnen kiezen, nylon en dyneema. Zelf geef
ik de voorkeur aan dyneema omdat je direct contact heb met de jerkbait waardoor
je het optimale eruit kan halen en het is ook erg dun en niet te vergeten supersterk. De trekkracht in verhouding met het kunstaas en de te verwachten vis, meestal volstaat 10/15 kg. Hiermee kan je ook nog eens rukken als je kunstaas vast komt te zitten.
Indien je dat wenst, of voor de zichtbaarheid kan je ook een voorslag monteren uit nylon of fluocarbon. Als het wat moeilijk gaat doe ik dat soms, maar echt noodzakelijk is het niet. Dit in tegenstelling tot het onderlijntje.
Jerkbait vissen doe je met een enkelvoudig titanium spin stangetje, of met een stalen spinstang. Omdat het kunstaasje van links naar rechts schaatst is het noodzakelijk om hiervoor een stalen spinstang of enkelvoudig titanium stangetje te gebruiken. Deze raken niet verstikt in de dreggen, omdat ze niet buigen, of direct weer recht springen na het doorbuigen. Het stangetje zorgt tevens voor een betere actie omdat het als een scharnier werkt.
Stalen spindraadjes, fluor carbon, en 7 strand titanium draadjes doen dit niet, en zullen tijdens de links/rechts gliden de haken van het aasje vast pakken. Het
geheel raakt in de knoop, en de actie is uit het kunstaas. Gebruik deze daarom nooit.

 
Jerken/Twitchen/Gliden    

Wil je leren jerkbaiten, doe het dan op niet al te diep helder water.
Begin als startende visser met niet te grote, langzaam zinkende glijders tot 12 cm. De zinkende uitvoering van bv EFTTEX van 10cm is een zeer goede vanger en ideaal voor starters.
Later kan je op dieper water met zinkende jerkbaits aan de slag, om de grote snoeken te vangen, maar leer eerst op zicht vissen, dat is de beste leerschool, en er is niets zo mooi als een snoek in sneltrein vaart over een jerkbait heen te zien schuiven.
Algemene manier van binnen vissen
Ver werpen heeft met dit kunstaas niet echt veel zin want de presentatie en de actie gaat op grote afstand voor het grootste deel verloren. Korte goed geplaatste worpen zijn meestal beter. Zo zie je ook bijna steeds het kunstaas, en vaak ook een roofvis die voor de zoveelste maal de jerkbait mist. Dat komt trouwens vaak voor door de onvoorspelbare actie van de jerkbait, en ligt niet aan u. Na het inwerpen draai je de lijn strak waarbij de top van de hengel schuin naar de jerkbait wijst. Daarna wordt met de hengel een ruk naar beneden of opzij gegeven. Vervolgens wordt de lijn terug strak gedraaid waarbij de top van de hengel terug richting kunstaas gebracht wordt om de volgende ruk te kunnen geven.
Tussen de neerwaartse slagen pauzeer je telkens even waarbij je het kunstaas de tijd heeft om te zweven of langzaam naar het oppervlak te stijgen.
De aanbeten komen vrijwel altijd in de rustpauze, dus is contact houden met het kunstaas een noodzaak.
Maar zoals steeds bij vissen, kan variëren in snelheid of manier van binnenvissen op moeilijke dagen soms het verschil tussen wel en niet vangen uitmaken. Zo heeft de ene korte tikken, de andere lange halen, de derde draait heel langzaam binnen en bij de vierde lijkt het alsof hij zijn jerkbait met nu en dan een korte tik in recordtijd wil binnenhalen. Grote verschillen met meestal hetzelfde resultaat: ze vangen allemaal vis.
De vismethode zelf noemt men vaak     Walking the Dog.

Soorten

Er zijn in principe3 soorten jerkbaits: duikers, glijders en hybriden.
Je  kan jerkbaits onmiddellijk herkennen aan het ontbreken van een zwemlip. Hierdoor komt het ook dat je de actie er zelf in moet brengen tijdens het vissen.
Gliders
Deze bestaan zowel drijvend als rap zinkend, waarmee je op dieptes tot 5 meter kan vissen.  De staart van de glider hangt normaal iets naar beneden en bij elke haal van de hengel zal deze eerst duiken om dan naar 1 kant uit te glijden. Tijdens deze voorwaartse beweging flankt de jerkbait. Las nu een korte pauze in. Tijdens deze pauze komt de glider terug in de oorspronkelijke stand en bij de volgende haal zal hij opnieuw duiken om vervolgens naar de andere kant uit te wijken. Dit is gliden.
Hoe korter de halen hoe minder hij uitwijkt. Hoe langer de halen hoe meer.
Wat het beste is hangt af van het humeur van de roofvis en dat moet je zelf uitproberen. Een regel waar je mee kan beginnen is dat een korte uitslag beter werkt als het warmer is. In kouder water vis je langzamer en met langere slagen. Maar zeker weet je het nooit, dus uitproberen. 
Je kan gliders ook zonder pauze binnen vissen en dan tikt de glider vaak iets feller en korter. Een andere manier is simpelweg binnendraaien waarbij de glijder vaak gewoon een S vormig baantje volgt.
Oppervlak Gliders noemt men vaak spooks. Vooral in ondiep water zijn het dodelijke wapens. 
PullBaits 
Pullbaits hebben bijlange geen zo'n spectaculaire actie als gliders, hierdoor zijn ze ook niet zo populair en vaak moeilijk te krijgen. Wil je met een pulbait aan de slag, kies dan voor een zogenaamde weighted suick of zinkende jack. Die werpen net iets prettiger. Je vist ze op dezelfde manier als de gliders, alleen vaak iets langzamer.

Doormiddel van zwaardere of lichtere dreggen kan je het kunstaas vaak zwevend, stijgend of zinkend maken.
Al kan je er van uitgaan dat fabrieksmatig vaak gezorgd is voor de passende uitloding.  Er zijn trouwens vrij goede fabriek pluggen te verkrijgen die hun vangstcapaciteiten reeds genoeg bewezen hebben.
Maar er zijn evenveel, zoniet meer zelfbouwproducten te verkrijgen elk met hun eigen specifieke eigenschappen.

Hybriden  
Hybrides zwemmen van links naar rechts, maar ook naar boven en onder, en vertonen vaak ook nog rare kunstjes. Deze jerkbaits zijn wel voor de meer gevorderde jerkbaitvisser.

Extra:
Veel jerkbaits komen nu op de markt met twee aanknopingspunten. Eentje vooraan en eentje bovenaan op de kop.
Knoop je de lijn vooraan dan vis je de plug ondiep.
Knoop je de lijn bovenaan dan gaat de plug dieper tijdens het binnen draaien.